PSİKODRAMA – Değişim Piskiyatri

Psikodrama, “ilişkilerimizi ve duygularımızı “ inceleyen ve düzenleyen bir bilim dalıdır.

Doğup bir aile içinde yaşama başlıyoruz. Sonra okula gidip iş hayatına atılıyoruz. Evlenip yeni bir aile kuruyoruz. Ömrümüz boyunca içine dahil olduğumuz bu grupların birinden diğerine taşınıyoruz.

Aile üyelerimizle, okul arkadaşlarımızla, iş arkadaşlarımızla ilişki kuruyoruz. Bazı ilişkilerimiz iyi gidiyor. Ama bazıları ne kadar çabalasak da hep hayal kırıklığı ile bitiyor.

Kimi zaman bu grupların bazılarında yaşadığımız sorunun çözümünü o gruptan çıkarak buluyoruz. Örneğin, işimizi değiştiriyoruz. Ama ailemizi değiştiremiyoruz. Bazen işimizi değiştiriyoruz ama yeni iş yerinde tekrar aynı şeyleri yaşıyoruz. Bir türlü başımıza geleni değiştiremiyoruz.

Örneğin, Aleyna iş yerinde beş kişilik bir ekiple birlikte çalışmaktadır. Fakat Aleyna kendi üstüne düşen iş yükünden şikayet etmektedir. Ekip arkadaşlarını sorumsuz bulmaktadır. Bu sebeple müdüründen bölüm değişikliği istemiştir. Aleyna yeni bir ekibe dahil olduğunda artık iş yükünün azalacağını umut etmektedir. Yeni ekip ile geçirdiği birkaç ay sonunda Aleyna yine kendi üstüne düşen iş yükünden şikayet eder olmuştur. Aleyna içinden sürekli olarak tekrar eden ve bitmeyen bu durumdan artık kurtulmak istemektedir. Aleyna’nın bu durumu değiştirmesi mümkün müdür?

Evet mümkündür. Psikodrama ile yaşamımız boyunca dahil olduğumuz tüm bu gruplar (aile, okul, iş, evlilik) içinde tekrar eden ve çözemediğimiz ilişkilerimize ait sorunları ve sonucunda oluşan duygularımızı görme, anlama ve değişiklik yapma fırsatı bulursunuz.

Sanal bir karakter ve hikaye üzerinden psikodramayı anlatırsam, Aleyna’nın yeni iş departmanında da sorumluluğun kendisine kalmasının altında yatan kendi tutumlarını incelemesi gerekir. İçinde olduğumuz durumlar Aleyna’nınki gibi tesadüfen başımıza gelmiyordur. Genelde hayatımız içinde dahil olduğumuz diğer gruplar (aile, okul, iş, evlilik) ile de aynı durum yinelenmektedir. Tablonun bütününü görebilirsek ancak o zaman çıkış yolu üretebilirsiniz.

Tablonun bütününü görmek için içinde olduğumuz durumu görebilmemiz için bize ayna olacak, kendimizi görebileceğimiz, objektif olarak geribildirim alabileceğimiz, ortak yaşanmışlığını bizim ile paylaşabilecek, güvenilir bir gruba dahil olmamız gerekir. Bu saydığım özellikleri taşıyan gruplar “Psikodrama yöntemli grup terapileri”dir.

Psikodrama ile geçmiş yaşantılar, şimdi şu anda yaşananlar, hatta gelecekte yaşanma olasılığı olan durumlar sahnede canlandırılır. Sahne özgür bir alandır. Canlandırmaya kalkan bireyin seçtiği yer ve kendi seçtiği araçlar ile kişilerden oluşur. Böylece, sahne o bireyin yaşanılan durumu nasıl algıladığının gözle görünür, elle tutulur hale getirir. Durum bir defa somutlaştığında içindeki tüm parçaların ve bireylerin gözünden de tekrar canlandırılır. Kendi zihnimizin içinde düşünürken durumu tek yönlü bir bakış açısı ile değerlendiririz. Şimdi sahnede tüm parçaların ve bireylerin yerine geçerek içinde olduğumuz duruma farklı açılardan bakma fırsatı bulursunuz. Böylece algınız genişler. Sahneye çıkan birey durumu kendi zihnin de algıladığının ötesinde bir bilgiye ulaşır. Durumun bütününü görür.

Örneğin, Aleyna iş yerindeki durumu sahnede canlandırdığında iş yerindeki kişilerle nasıl ilişkiler kurduğunu görme fırsatı elde eder. Duruma iş yeri arkadaşlarının gözünden bakarak iş yükünün nasıl kendisinde kaldığına dair ipuçları yakalayabilir. Daha önce denemediği farklı seçenekleri deneyerek durumuna çözüm bulabilir.